Promosyon rekabet değil mi?
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanı Hasan Köktaş, akaryakıt satış fiyatlarının birbirine çok yakın olması sebebiyle bu piyasada yeterince rekabetin oluşmadığı yönünde kamuoyunda yaygın bir kanı bulunduğuna dikkat çekmiş.
Sayın Köktaş son zamanlarda bu konuya takmış durumda. Sürekli olarak benzincilerin ‘uyumlu eylem’ içinde olduğuna dair beyanlar veriyor. Muhtemelen kendisinin böyle bir şüphesi var ama elinden bir şey gelmiyor. Bu yüzden Rekabet Kurumu’nu harekete geçirmeye çalışıyor.
Rekabet tartışmalarının önemli bir sıkıntısı bu. Eğer fiyatlar birbirine yakın ise bu hemen ‘Uyumlu Eylem’ olarak algılanıyor. Benim tahminime göre böyle bir şey söz konusu değil. Çünkü, bildiğim kadarıyla, litresi yaklaşık 3 YTL olan benzinin yüzde doksanını vergi ve diğer maliyetler oluşturuyor. Yani benzincinin karı litrede yaklaşık 30-35 kuruş. Benzin istasyonu fiyat rekabetine girse ve karının üçte birinden fedakarlık etse, litrede 10 kuruş eder. Bu, kendisi için büyük bir fedakarlık olmasına rağmen, çoğu tüketici bu indirimi fark etmeyecek ve tercihlerini değiştirmeyecek. Yani bir işe yaramayacak. Bu yüzden benzinciler fiyat rekabetine girmiyorlar.
Tabi, bu benzincilerin hiç rekabet etmediği anlamına gelmiyor. Tabak-çanak, deterjan, cep telefonu gibi hediyeler tüketici tercihlerinde 10 kuruşluk fiyat indiriminden daha büyük bir etki yarattığı için promosyon rekabetini tercih ediyorlar.
2 Yorum
Bayi bazındaki tespitlerler doğru fakat EPDK Başkanının rekabet konusundaki endişeleri dağıtım şirketlerinin rekabetten uzak tutumlarından kaynaklanıyor.Bu sektördeki lider şirketlerin (Shell,PO,BP gibi) birbirleri ile rekabete yönelik adımlarını denetleyen çok kuvvetli bir ototkontrol sistemleri var.Sektörün çıkarlarını koruyan PETDER gibi, büyük aktörlerin temsilcilerinin denetiminde kurumsal yapılanmaları mevcut.Bu şartlarda dağıtıcılarda rekabet yaşanmayınca bayilerde rekabet olması mümkün değil.Başkanın da rahatsızlığı bu noktada.
Enerji piyasasında,özeliklede petrol vergilerinin çok yüksek olması rekabet ortamını zorlaştırıyor tabiki.Türkiye’de öncelikle akaryakıta uygulanan özel tüketim vergilerinin azaltılması yönünde bir adım atılsa daha iyi olmaz mı?Sonuç itibariyle dünya ülkeleri arasında en pahalı benzini biz kullanıyoruz ve ödediğimiz paranın büyük bir kısmı vergi olarak alınıyor.