Kasım 2007 Arşivi

En zengin ölüler

Forbes en zengin ölüler listesini de yayınladı. Bizim gazetelerin de ilgi gösterdiği listede, yıllar önce ölmüş ünlülerin çoğunlukla fikri mülkiyet haklarından kaynaklanan ve bugün varislerinin cebine giren kazançları sıralanmış. Birinci sırada Elvis var. Ölümünden 30 yıl sonra dahi ‘Kral’ hala çok kazandıran star. Onu John Lennon izliyor. En ilginci ise Albert Einstein’ın beşinci sırada olması. Çocukların eğitimi için kullanılan, Disney karakteri, ‘Baby Einstein’ lar 1955 yılında ölen Einstein’n varisi İsrail’deki bir üniversiteye yılda 18 milyon dolar kazandırıyor.
Benim merak ettiğim bir şey var: Bu haklar ölümden itibaren ne kadar süreyle varislere hak sağlıyor? Malum, ilaç patenlerinde 20-30 yıl gibi süreler var. Bu süreler müzikte ve edebiyatta ne kadar? Mesela Şekspir’in eserlerini satın aldığımızda hala varislerine bir telif ödeniyor mu? İncil ya da Kuran gibi en çok satan kitaplar için kime telif ödememiz gerekiyor?

Yukarıdaki başlık 13 Ekim tarihli Sabah gazetesinden alındı. Haberde, son günlerde yüreğimizi yakan terör eylemleri ile mücadelede hükümetin askeri çözümü değil ekonomik çözüm yollarını da kullanacağı ifade edilmekte. Bu maksatla Hükümet ekonomik teşviklerde  bölgeye pozitif ayrımcılık uygulayacakmış. Pozitif ayrımcılık kulağa hoş gelse de çözüm yerine işleri daha fazla kötüye götürebilecek bir çözüm. Teşvik zaten adı üstünde başarının ödüllendirilmesi ile ilişkili. Bölgeye pozitif ayrımcılık uygulanması demek ‘Aferin. Teröre devam edin. Siz terör ile Batı’da yaşayanları korkuttukça onlar size daha fazla havadan para gönderecekler’ anlamına geliyor. Türkiye’de kimseye ne pozitif ne de negatif ayrıcalık uygulanmalı. Sadece bölge halkı adına yapılan terörün en çok bölgeye zarar verdiği, terör nedeniyle girişimcilerin bölgeye yatırım yapmaktan kaçındıkları, PKK kurşunlarının bölgede yaşayan Kürtlerin refahına sıkılmış kurşunlar olduğu anlatılmalı. Özetle, bölge halkına teröre destek olarak değil, teröre karşı durarak zenginleşebileceklerinin sinyali verilmeli ve sonra da tercih onlara bırakılmalı.

Ekonomi için ‘sosyal bilimlerin en gelişmişi’ nitelemesini yapmak yanlış olmaz. Bugün ekonomi derslerinde okuduğumuz kanunlar artık neredeyse fizik kanunları gibi evrensel geçerliliğe sahipler. Örneğin, dünyanın her yerinde ve her zaman para arzı ile enflasyon arasında doğru yönlü bir ilişki var. Çok para basarsanız enflasyon olur. Ya da fiyatlar ile talep edilen miktar ararsında ters yönlü bir ilişki vardır. Yani, fiyatları düşürürseniz talep artar. Devamı »